Large Spinner

คนไทย
เสียปีสุขภาพดี

ในชีวิตนี้...ไปกับอะไรบ้าง

ผลงานชิ้นนี้เหมาะสำหรับรับชมบนหน้าจอคอมพิวเตอร์

“ขอให้ปีนี้สุขภาพแข็งแรง”

เป็นคำอวยพรยอดนิยมที่ไม่มีวันตกเทรนด์ เพราะการมีสุขภาพแข็งแรงปราศจากโรคภัยไข้เจ็บนั้น คงเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา

แต่ในความเป็นจริงแล้ว…คนเราล้วนมีจำนวนปีที่สูญเสียไปกับ
การเจ็บป่วยหรือแม้กระทั่งการตายก่อนวัยอันควร

ก่อนไปสำรวจปีสุขภาพดีที่หายไป
ลองเดากันสักนิด

คุณคิดว่าตัวเองจะมีชีวิตอยู่ไปจนถึงอายุเท่าไหร่?

เพศของคุณ

อายุที่คาดไว้

จากข้อมูลจะพบว่า ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา อายุคาดเฉลี่ย (Life Exectancy : LE) และ อายุคาดเฉลี่ยที่มีสุขภาพดี (Health-Adjusted Life Expextancy : HALE) ของคนไทยทั้งชายและหญิงล้วนเพิ่มขึ้น

โดยเพศหญิงจะมีอายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิดและอายุคาดเฉลี่ยที่มีสุขภาพดีเมื่อแรกเกิดที่สูงกว่าเพศชายเล็กน้อย แต่มีความเป็นไปได้ว่าอาจต้องใช้ชีวิตกับการเจ็บป่วยยาวนานกว่าเพศชายเช่นกัน

ตัวชี้วัดความยืนยาวของชีวิต

คงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ใครหลายคนอยากจะมีชีวิตที่ยืนยาวเพื่อให้ได้ใช้เวลาในชีวิตได้มากที่สุด โดยมีตัวชี้วัดความยืนยาวของชีวิตที่เรียกว่า อายุคาดเฉลี่ย (LE)

จากการคาดการณ์โดยสำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ (International Health Policy Program : IHPP) ในปี พ.ศ. 2562 พบว่า ชายไทยจะมีอายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิดอยู่ที่ 71 ปี ในขณะที่ หญิงไทย มีอายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิดอยู่ที่ 79 ปี

อายุคาดเฉลี่ยที่มีสุขภาพดี (HALE)

อย่างไรก็ตาม การมีเวลาในชีวิตที่ยืนยาวอาจจะไม่ตอบโจทย์หากชีวิตนั้นเต็มไปด้วยการเจ็บป่วย โดยมีอีกหนึ่งตัวชี้วัด อย่าง อายุคาดเฉลี่ยที่มีสุขภาพดี (HALE) ซึ่งหมายถึงอายุที่คาดว่าเราจะมีชีวิต อยู่ได้โดยปราศจากโรคและการเจ็บป่วย

โดย IHPP คาดการณ์ไว้ในปี พ.ศ. 2562 พบว่า ชายไทยมีอายุคาดเฉลี่ยที่มีสุขภาพดีเมื่อแรกเกิดอยู่ที่ 66 ปี ในขณะที่หญิงไทยอยู่ที่ 71 ปี

แนวโน้มของอายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด (LE)
และอายุคาดเฉลี่ยที่มีสุขภาพดีเมื่อแรกเกิด (HALE)

ของคนไทยระหว่างปี พ.ศ. 2552 - 2562

อายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด (LE)

อายุคาดเฉลี่ยปีที่มีสุขภาพดีเมื่อแรกเกิด (HALE)

แต่ช้าก่อน!
ไม่ใช่ทุกคนที่จะมีอายุยืนยาว
และมีอายุที่มีสุขภาพดีไปถึงช่วงนั้นได้

มาลองดูสถานการณ์การตาย
ของคนไทยกันเถอะ !

จากข้อมูลการตายของคนไทยพบอัตราตายในกลุ่มอายุ 80 ปี ขึ้นไปมากที่สุด คิดเป็นจำนวน 10,066 คน ต่อประชากรหนึ่งแสนคน

อัตราการตายตามช่วงอายุของคนไทย ปี พ.ศ. 2562

อัตราการตายตามช่วงอายุ
(ต่อประชากร 100,000 คน)

มุมมอง:

10,000

9,000

8,000

7,000

6,000

5,000

4,000

3,000

2,000

1,000

0












0-4

5-14

15-29

30-44

45-59

60-69

70-79

80+

กดเพื่อขยายดูข้อมูล

ช่วงอายุ (ปี)

นอกจากการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรแล้ว การเจ็บป่วยก็ถือเป็นปัญหาสุขภาพ ที่ทำให้ช่วงปีสุขภาพดีในชีวิตของเราค่อย ๆ สูญเสียไป
ดังนั้น หากทราบถึงสาเหตุของการเจ็บป่วยและเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ก็จะเป็นประโยชน์ในการลดความสูญเสียได้

“ปีสุขภาพดีที่หายไปจากการเจ็บป่วยและการตายก่อนวัยอันควร
บอกอะไรเราได้บ้าง?

การเจ็บป่วยและตายก่อนวัยอันควร นำไปสู่การสูญเสียปีสุขภาพดี หรือที่เรียกว่า Disability-Adjusted Life Year (DALY) ซึ่งเป็นตัวชี้วัดที่บ่งบอกอะไรได้หลายอย่าง

สำหรับคนทั่วไป

ทำให้เข้าใจปัญหาและความรุนแรงของโรคที่ทำให้เจ็บป่วยและตาย

ช่วยให้ใส่ใจดูแลสุขภาพตนเองและคนรอบข้างมากขึ้น

สำหรับผู้กำหนดนโยบาย

ช่วยประเมินความรุนแรงของปัญหาสุขภาพของประชากรไทย

ใช้ในการวางแผนด้านสุขภาพ จัดสรรทรัพยากรด้านสาธารณสุข

ทำความเข้าใจปีสุขภาพดีที่หายไป

การสูญเสียปีสุขภาพดี หรือ DALY เป็นดัชนีชี้วัดสถานะสุขภาพของประชากรแบบองค์รวมที่องค์การอนามัยโลก (WHO) ใช้ในการประเมินความสูญเสียทางด้านสุขภาพจากความเจ็บป่วย พิการ และเสียชีวิตก่อนวัยอันควร

การสูญเสียปีสุขภาพดี (DALY)
สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ส่วน ได้แก่

1.การสูญเสียจากการเจ็บป่วยและพิการ
(Years Lived with Disability: YLD)

2.การสูญเสียจากการตายก่อนวัยอันควร
(Years of Life Lost due to Premature Death : YLL) โดยเทียบกับอายุเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด (LE)

ยกตัวอย่างเช่น

หญิงไทยถูกคาดการณ์ว่าจะมีอายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด (LE) อยู่ที่ 79 ปี

เมื่อคำนวณระยะเวลาที่คุณ A สูญเสียไปจาก...

การป่วยด้วยโรคเบาหวาน (YLD)

5 ปี

+

การตายก่อนวัยอันควร (YLL)

10 ปี

=

สูญเสียปีสุขภาพดี (DALY)

15 ปี

นั่นหมายความว่าคุณ A สูญเสียปีสุขภาพดีไปทั้งสิ้น 15 ปี

อย่างไรก็ตาม... ในความจริง
คุณ A อาจไม่ได้เจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวานเพียงโรคเดียว
โดยอาจจะป่วยด้วยโรคอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น บาดเจ็บ ปวดหลัง หกล้ม โรคเรื้อรังทำให้ปีสุขภาพดีที่คุณ A สูญเสียไปอาจมากกว่า 15 ปี

10 อันดับปัจจัยเสี่ยงที่นำไปสู่การสูญเสียปีสุขภาพดี (DALY) ปี พ.ศ. 2562

น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาสูง

ถือเป็นปัจจัยเสี่ยงที่เป็นสาเหตุ
ของการสูญเสียปีสุขภาพดี
มากถึง 2.6 ล้านปี

(14.2 % ของการสูญเสียทั้งหมด)


โดยเป็นต้นตอของโรคที่สำคัญ อย่างเช่น โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดสมอง โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคมะเร็ง

จำนวนปีสูญเสีย

โรคที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยง ( กดเพื่อดูการสูญเสียปีสุขภาพดีที่เกิดจากแต่ละรายโรค )

ดูทุกโรค
โรคติดเชื้อ
โรคมะเร็ง
โรคเบาหวาน
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
โรคหัวใจขาดเลือด
โรคหลอดเลือดสมอง
การทำร้ายตนเองและความรุนแรงระหว่างบุคคล
การบาดเจ็บจากการขนส่ง
โรคอื่นๆ

ปัจจัยเสี่ยงทั้งหมด

สูญเสียปีสุขภาพดีทั้งหมด 16,233,173 ปี

1
น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาสูง

2,632,480 ปี (14.2%)

2
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

1,809,064 ปี (9.8%)

3
ความดันโลหิตสูง

1,709,268 ปี (9.2%)

4
การสูบบุหรี่/ยาสูบ

1,599,103 ปี (8.6%)

5
ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน

1,438,392 ปี (7.8%)

6
การทำงานของไตบกพร่อง

910,837 ปี (4.9%)

7
มลพิษจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก

719,834 ปี (3.9%)

8
การไม่สวมหมวกนิรภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์

637,838 ปี (3.4%)

9
การได้รับควันบุหรี่มือสอง

627,638 ปี (3.4%)

10
เพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย

604,934 ปี (3.3%)

“ปีสุขภาพดีที่หายไป”
จะนำกลับมาอย่างไรได้บ้าง?

ก่อนจะไปหาคำตอบ…เรามาดูกันก่อนดีกว่าว่าปัจจัยเสี่ยงอันดับต้น ๆ ที่ทำให้เกิดโรคซึ่งนำไปสู่การสูญเสียปีสุขภาพดี มีอะไรบ้าง

10 อันดับปัจจัยเสี่ยง
ที่นำไปสู่การสูญเสียปีสุขภาพดี (DALY) จำแนกตามเพศปี

พ.ศ. 2562

หากพิจาณาแยกตามเพศจะพบว่า
ปัจจัยเสี่ยงที่นำไปสู่การสูญเสียปีสุขภาพดี
มีความแตกต่างกัน ดังนี้


จำนวนปีสูญเสีย

โรคที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยง ( กดเพื่อดูการสูญเสียปีสุขภาพดีที่เกิดจากแต่ละรายโรค )

ดูทุกโรค
โรคติดเชื้อ
โรคมะเร็ง
โรคเบาหวาน
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
โรคหัวใจขาดเลือด
โรคหลอดเลือดสมอง
การทำร้ายตนเองและความรุนแรงระหว่างบุคคล
การบาดเจ็บจากการขนส่ง
โรคอื่นๆ

ปัจจัยเสี่ยงทั้งหมด

สูญเสียปีสุขภาพดีทั้งหมด 10,875,966 ปี

1
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

1,559,316 ปี (14.0%)

2
การสูบบุหรี่/ยาสูบ

1,434,099 ปี (12.9%)

3
น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาสูง

1,420,893 ปี (12.8%)

4
ความดันโลหิตสูง

1,094,621 ปี (9.8%)

5
ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน

796,051 ปี (7.1%)

6
การทำงานของไตบกพร่อง

532,690 ปี (4.8%)

7
การไม่สวมหมวกนิรภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์

479,029 ปี (4.3%)

8
มลพิษจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก

464,863 ปี (4.2%)

9
ไขมันเลวสูง

431,549 ปี (3.9%)

10
การได้รับควันบุหรี่มือสอง

384,056 ปี (3.4%)

สุดท้าย ถ้าเราโฟกัสไปที่ปัจจัยเสี่ยงอันดับต้น ๆ ที่นำไปสู่การตาย จะเห็นว่าหลายปัจจัยไม่ใช่เรื่องไกลตัวเลย

10 อันดับปัจจัยเสี่ยงที่นำไปสู่การตาย ปี พ.ศ. 2562

น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาสูง

เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการตายมากที่สุด โดยมีผู้เสียชีวิตมากถึง
1.1 แสนคน

จำนวนคน

โรคที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยง ( กดเพื่อเลือกดูการตายที่เกิดจากแต่ละรายโรค )

ดูทุกโรค
โรคติดเชื้อ
โรคมะเร็ง
โรคเบาหวาน
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
โรคหัวใจขาดเลือด
โรคหลอดเลือดสมอง
การทำร้ายตนเองและความรุนแรงระหว่างบุคคล
การบาดเจ็บจากการขนส่ง
โรคอื่นๆ

ปัจจัยเสี่ยงทั้งหมด

มีผู้เสียชีวิต 550,949 คน

1
น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาสูง

110,612 คน (20.0%)

2
ความดันโลหิตสูง

71,663 คน (13.0%)

3
การสูบบุหรี่/ยาสูบ

62,343 คน (11.3%)

4
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

43,677 คน (7.9%)

5
ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน

42,898 คน (7.8%)

6
การทำงานของไตบกพร่อง

30,396 คน (5.5%)

7
มลพิษจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก

26,915 คน (4.9%)

8
การได้รับควันบุหรี่มือสอง

23,788 คน (4.3%)

9
ไขมันเลวสูง

20,759 คน (3.8%)

10
มลพิษทางอากาศในครัวเรือนจากเชื้อเพลิงแข็ง

18,319 คน (3.3%)

10 อันดับปัจจัยเสี่ยงที่
นำไปสู่การตายมากที่สุด
จำแนกตามเพศ
ปี พ.ศ. 2562

หากเรามองปัจจัยเสี่ยงที่นำไปสู่การตาย
มากที่สุด จำแนกตามเพศ ได้แก่...


จำนวนคน

โรคที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยง ( กดเพื่อเลือกดูการตายที่เกิดจากแต่ละรายโรค )

ดูทุกโรค
โรคติดเชื้อ
โรคมะเร็ง
โรคเบาหวาน
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
โรคหัวใจขาดเลือด
โรคหลอดเลือดสมอง
การทำร้ายตนเองและความรุนแรงระหว่างบุคคล
การบาดเจ็บจากการขนส่ง
โรคอื่นๆ

ปัจจัยเสี่ยงทั้งหมด

มีผู้เสียชีวิต 338,586 คน

1
การสูบบุหรี่/ยาสูบ

53,444 คน (17.1%)

2
น้ำตาลกลูโคสในพลาสมาสูง

53,295 คน (17.1%)

3
ความดันโลหิตสูง

40,609 คน (13.0%)

4
การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

36,919 คน (11.8%)

5
ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วน

22,344 คน (7.2%)

6
มลพิษจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก

16,450 คน (5.3%)

7
การทำงานของไตบกพร่อง

16,134 คน (5.2%)

8
การได้รับควันบุหรี่มือสอง

13,317 คน (4.3%)

9
ไขมันเลวสูง

13,087 คน (4.2%)

10
มลพิษทางอากาศในครัวเรือนจากเชื้อเพลิงแข็ง

10,859 คน (3.5%)

คงเห็นกันแล้วว่าสำหรับคนไทย มีปัจจัยเสี่ยงเรื่องไหนบ้างที่นำไปสู่การสูญเสียปีสุขภาพดี

งั้นเรามาตั้งคำถามเล่น ๆ กันดีกว่าว่า
ถ้าสามารถหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้
คนไทยทุกคนจะได้ปีที่มีสุขภาพดีกลับมากี่ปี